|
|
|
|
ICT EN GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING ict in de kerndoelen ICT in de kerndoelen In de preambule voor de nieuwe kerndoelen worden zes algemene onderwijsdoelen omschreven. In drie daarvan wordt aandacht besteed aan ICT. In ‘werken aan vakoverstijgende thema’s’ staat: ‘De leerling leert, in het kader van brede en evenwichtige oriëntatie op mens en samenleving enig zicht te krijgen op relaties met de persoonlijke en maatschappelijke omgeving. Daarbij wordt expliciet aandacht besteed aan de maatschappelijke betekenis van technologische ontwikkeling, waaronder met name moderne informatie- en communicatietechnologie. (1.6)’ In ‘leren uitvoeren’ staat: ‘De leerling leert in zoveel mogelijk herkenbare situaties, mede met gebruikmaking van ICT, een aantal schoolse vaardigheden verder te ontwikkelen. Het gaat daarbij (o.a.) om computervaardigheden (2.7)’ En in ‘leren leren’ tenslotte staat: ‘De leerling leert, mede met gebruikmaking van ICT, zoveel mogelijk eigen kennis en vaardigheden op te bouwen.’ In de preambule van de vakkerndoelen wordt dit nader gepreciseerd. ‘In het vak geschiedenis en staatsinrichting wordt informatie- en communicatietechnologie gebruikt om tekst-, beeld- en cijfermateriaal te verwerken, met specifieke aandacht voor historisch bronnenmateriaal.’ ICT in de Tweede Fase In het nieuwe examenprogramma staat onder het kopje ‘handelingsdeel’ over informatie- en communicatietechnologie: ‘De kandidaat kan bij de examinering gebruik maken van de volgende toepassingen van ICT:
In domein A: Vaardigheden en benaderingswijzen staat over het gebruik van ICT: De kandidaat kan:
ICT in de eindtermen vmbo 1.1 Preambule Leren leren De leerling leert, mede met gebruikmaking van ICT, zoveel mogelijk eigen kennis en 2.2 Algemene examenbeschrijving Informatie- en communicatietechnologie (ICT) CT maakt onderdeel uit van de beroepsgerichte programma’s. ICT is ook onderdeel van de exameneenheid Basisvaardigheden van de algemene vakken. Als zodanig maakt ICT verplicht onderdeel uit van het schoolexamen. Indien bij het centraal examen gebruik gemaakt wordt van ICT-toepassingen maakt de CEVO dit drie jaar voor de afname van het examen bekend. 3. De eindtermen van het kerndoeel Basisvaardigheden 2 werken met informatie- en communicatietechnologie
Onderzoek met de computer Zowel bij het zoeken en selecteren van informatie, als bij het verwerken en presenteren van onderzoeksresultaten kan de computer nuttige diensten bewijzen. Het zoeken van informatie Leerlingen kunnen informatie zoeken en selecteren die is opgeslagen op diskettes of, zoals in toenemende mate het geval is, op CD-ROMS. Geavanceerde zoeksystemen geven snel toegang tot de gewenste informatie. Een mooi voorbeeld van dergelijke cd-roms is de encyclopedie Encarta. Meestal zijn deze cd-roms gemaakt voor een algemeen publiek. Dat betekent dat zij in veel gevallen ook niet direct aansluiten bij het curriculum of bij een methode. Hierdoor zijn ze niet zondermeer bruikbaar in het onderwijs. De docent zal er zelf (onderzoeks)opdrachten bij moeten maken. In een enkel geval heeft een uitgever een opdrachten boekje gemaakt bij een bestaande cd-rom. Bijvoorbeeld het door Nijgh en Versluys gemaakte werkboek bij de cd-rom Ontdekkingsreizigers van de Nieuwe Wereld. De SLO heeft van de brochure ‘Een onderzoek naar de vrede’ voor de basisvorming (vbo/mavo) ook een versie op CD-ROM uitgebracht. Op deze site treft u elders een overzicht van historische programma’s en cd-roms. Het grootste informatiereservoir wordt echter gevormd door Internet. Met behulp van een modem en een internetbrowser als Microsoft Explorer of Netscape kunnen leerlingen informatie verzamelen afkomstig uit alle delen van de wereld. Maar internet is door zijn omvang ook een mer à boire. Om daarin je weg te vinden zijn er verschillende mogelijkheden. In de eerste plaats zijn er verschillende sites die de historische geïnteresseerde surfer een overzicht bieden van interessante historische sites. Deze site is daar een voorbeeld van. Op deze site wordt niet alleen verwezen naar specifieke sites, geordend op periode of onderwerp, maar ook naar verzamelingen van historische sites. De tweede mogelijkheid is gebruik te maken van zoekinstrumenten. Internetbrowsers hebben in de menu-balk een onderdeel Zoeken. Door hierop te klikken kan een keuze gemaakt worden uit verschillende zoekprogramma’s, bijvoorbeeld Alta Vista, Lycos en Yahoo. Op de site HISTOFORUM staat een uitgebreid overzicht van zoekinstrumenten met hun adres. Heel handig zijn zoekprogramma’s die weer andere zoekmachines doorzoeken op het ingetypte zoekwoord. Voorbeelden daarvan zijn Webferret en ALLatONCE. Na het intypen van één of meer kernwoorden zoekt de computer naar WWW-pagina’s die deze kernwoorden bevatten. De resultaten worden in volgorde van belangrijkheid weergegeven. De ‘belangrijkheid’ wordt onder andere bepaald door het aantal keren dat het kernwoord op de WWW-pagina voorkomt en de plaats waar het kernwoord op de pagina voorkomt (titel, tussenkopje, in alinea). Het is ook mogelijk om woorden op te geven die niet in de gezochte pagina’s moeten voorkomen. Dit gebeurt door een min (‘-‘) te plaatsen voor het woord. Door woorden tussen aanhalingstekens ("...") te zetten kan aangegeven worden dat deze woorden bij elkaar horen (bijv."bill gates"). Een voorbeeld: de zoekstring ‘gates -bill’ zoekt naar web-pagina’s waarin het woord ‘gates’ voorkomt, maar niet het woord ‘bill’. Enkele zoekinstrumenten bieden naast een ‘simpele’ ook een ‘geavanceerde’ zoek-mogelijkheid aan. Hiermee kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van de boolean-operators (dit wil zeggen de termen ‘AND’, ‘OR’ en ‘NOT’). Verder is er vaak een optie ‘NEAR’ waarmee aangegeven kan worden dat twee woorden in dezelfde zin of bij elkaar in de buurt moeten staan. Een voorbeeld: de zoekstring "gates AND (bill OR john)" zoekt naar WWW-pagina’s met het woord ‘gates’ en òf het woord ‘bill’ òf het woord ‘john’ (of beide). Het verwerken van informatie De mogelijkheid om informatie te verwerken met behulp van een tekstverwerker (Corel Wordperfect of Microsoft Word), die ook de mogelijkheid biedt illustraties op te nemen, is algemeen bekend. Met behulp van een programma als Microsoft Excel is het relatief eenvoudig om de meest fraaie tabellen en diagrammen te maken. Met een dergelijk programma kan binnen een paar seconden een lijngrafiek worden omgezet in bijvoorbeeld een twee- of driedimensionaal staafdiagram. Bij uitgeverij de Rode Planeet is speciaal voor het onderwijs een programma ontwikkeld voor het maken van grafieken, WinGrafiek. Het presenteren van de resultaten De resultaten van een onderzoek kunnen uiteraard worden gepresenteerd in een schriftelijk verslag dat is gemaakt met een tekstverwerker. Uitdagender is de mogelijkheid om de resultaten van het onderzoek te presenteren met behulp van internetpagina’s. De Rode Planeet geeft een verzameling programma’s uit die het mogelijk maken allerlei soorten informatie heel eenvoudig en snel in een Website te gieten (WebBouwdoos). Ook met FrontPage98 kan de gevorderde computergebruiker relatief eenvoudig zelf een website bouwen. Ook deze site is gemaakt met FrontPage98. Met een programma als Observer 5.0, ook van de Rode Planeet, kan een leerling zelf een, interactieve, computerpresentatie maken. Deze presentatie kan naast teksten bestaan uit kleurenafbeeldingen, geluid, video en animaties. Het programma is relatief eenvoudig te gebruiken, kennis van programmeren is niet nodig. Wat u wilt doen klikt u aan vanuit dialoogschermen. In deze versie van Observer kunt u ook diashows maken, lijnen trekken/vormen maken, video (AVI) afspelen, een exe.file aanroepen, zoals Wintoets of Enquête, Hypertext (klikken op woorden), exportfunctie met setup, (begrippen)lijstmaker met filtermogelijkheid enz. Een voorbeeld. Leerlingen doen onderzoek naar vroegere functies van bekende gebouwen in een stad. Ze verzamelen over allerlei gebouwen informatie en verwerken die per gebouw in een tekst die in de computer wordt opgeslagen. Bij elke tekst wordt een tekening of foto van het gebouw gezocht of zelf gemaakt. Deze illustratie wordt vervolgens gescand en bewaard. Op een geografische kaart van de door de leerlingen onderzochte omgeving worden nu de lokaties van de gebouwen gemarkeerd door op de kaart een knop te plaatsen. De tekst en de bijbehorende illustratie wordt aan deze knop gekoppeld. Door met een muis op de verschillende knoppen te klikken kunnen andere leerlingen (of ouders) een historische ‘tocht’ door hun stad maken.
© 1999 Albert van der Kaap, Enschede. Alle rechten voorbehouden. |
